Beleggingen in bitcoins en andere cryptomunten: update anno 2022

De laatste jaren zijn bitcoins en andere cryptomunten uitgegroeid tot een werkelijke hype. Cryptomunten zijn de dag van vandaag niet meer weg te denken uit de maatschappij. Het toenemend aantal toepassingsmogelijkheden en succesverhalen van personen die er al veel geld mee hebben verdiend, wekken interesse op. Daar waar beleggingen in bitcoins en andere cryptomunten vroeger enkel voorbehouden waren voor expert-beleggers, wagen ook huis-tuin-en-keukenbeleggers zich alsmaar vaker aan cryptomunten met het oog op een mooie meerwaarde of om hun beleggingsportefeuille te diversifiëren. Ook grote (buitenlandse) beurs- en fondshuizen hebben de afgelopen jaren beleggingsproducten en -fondsen gelanceerd zodat (kleine) beleggers op een efficiënte(re) manier in (diverse) cryptomunten kunnen beleggen zonder zelf rechtstreeks cryptomunten te moeten aanhouden. Daarnaast worden cryptomunten alsmaar vaker aanvaard als betaal- of ruilmiddel voor de aankoop of verkoop van goederen en diensten. Maar ook de fiscus ziet dat en pikt graag zijn graantje mee. Daardoor rijzen er tal van fiscale vragen.

Ondanks de populariteit van cryptomunten ontbreekt er in België (net zoals in veel andere landen) echter nog steeds een specifiek juridisch en fiscaal kader. Daardoor heeft de Belgische fiscus momenteel o.a. amper zicht op wie in cryptomunten belegt en is het voor concrete gevallen soms onduidelijk hoe verrichtingen, meerwaarden, minderwaarden en inkomsten m.b.t. cryptomunten moeten worden behandeld. Impliceert dit dan dat de inkomsten en meerwaarden uit cryptomunten niet belastbaar zijn? Neen, überhaupt niet! Er wordt namelijk teruggevallen op de bestaande fiscale regeling van andere beleggingsproducten, wat in de praktijk geen sinecure blijkt te zijn. 

Personenbelasting?

Zowel de rulingdienst als de fiscus beschouwen dergelijke beleggingen als een risicovolle investering.

• Betekent dit dat de inkomsten of meerwaarden uit cryptomunten dan steeds belastbaar zijn als een divers inkomen of vormen ze eerder een roerend of beroepsinkomen?
• Wanneer vormen inkomsten uit beleggingen in cryptomunten een belastbare vermogenswinst (meerwaarde)?
• Wat als de transacties binnen het normaal beheer van privévermogen vallen?  
• Kan er een ruling aangevraagd worden?
• Is het aangeraden om een ruling aan te vragen?
• Kan er een ruling aangevraagd worden als er in het verleden al cryptomunten werden verkocht? 

De vele rulings die de afgelopen jaren werden gepubliceerd, bieden alvast enige houvast.

Vennootschapsbelasting en btw?

Uiteraard kunnen ook rechtspersonen (meer bepaald vennootschappen) in cryptomunten beleggen of cryptomunten verkrijgen door ze te aanvaarden als betaalmiddel. 

• Maar wat zijn de boekhoudkundige en fiscale gevolgen als de cryptomunten worden aangehouden door een vennootschap?
• Kan het interessant(er) zijn om via een vennootschap in cryptomunten te beleggen?
• Zijn er ook aandachtspunten op het vlak van btw?

Diverse rechten en taksen?

Daarnaast rijst in de praktijk de vraag of verrichtingen met cryptomunten en het aanhouden van een ‘wallet’ aanleiding kunnen geven tot beurstaks en/of de jaarlijkse taks op de effectenrekeningen. Blijven cryptomunten vooralsnog buiten schot of moet ook aan deze taksen aandacht worden besteed?

Het centraal aanspreekpunt en uitwisseling van internationale informatie

Op Belgisch niveau rijst de vraag of het aanhouden van een wallet, waarop de private-sleutel die toegang verleent tot een cryptomunt wordt bewaard, in principe al dan niet moet worden gerapporteerd aan het centraal aanspreekpunt van de Nationale Bank van België (het CAP).

Daarnaast wordt er op Europees vlak momenteel werk gemaakt van de invoering van DAC 7 om een beter beeld te krijgen van de beleggers in cryptomunten. DAC 7 heeft als doel het transparant maken van online platformen door de platformoperatoren een rapporteringsverplichting op te leggen.

• Wat wordt daarbij verstaan onder een platform?
• Welke platformoperatoren worden beoogd?
• Zijn hierop uitzonderingen? Indien de lidstaten het DAC7-voorstel aannemen, moet de richtlijn tegen uiterlijk 31 december 2023 geïmplementeerd zijn. Betekent dit dat beleggers vrij spel hebben tot deze datum? 

Bovendien is ook DAC 8, die de handel van cryptoactiva beoogd, al in de maak. 

Via DAC 7 en DAC 8 hoopt de fiscale administratie de beleggers in cryptomunten in kaart te brengen.

• Staan deze richtlijnen nog in hun kinderschoenen of zijn ze al aanzienlijk gevorderd?
• Stel dat de platformen hun rapperteringsverplichting reeds toepassen, zelfs als er nog geen wettelijke basis is, mag de fiscus deze informatie dan gebruiken met het oog op het belasten van de belastingplichtige(n)? 

Het moge duidelijk zijn dat er nog steeds tal van vragen en onduidelijkheden bestaan rond bitcoins en andere cryptomunten. Tijdens dit seminarie wordt er dieper ingegaan op de fiscale behandeling van bitcoins en andere cryptomunten, met focus op natuurlijke personen waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen de beroepsbelegger en de particuliere belegger die de beleggingen al dan niet verricht binnen het normaal beheer van het privévermogen. Daarnaast zal ook worden ingegaan op de vennootschapsbelasting en een kort overzicht worden gegeven van andere relevante fiscale aspecten (inzake btw, diverse rechten en taksen en uitwisseling van informatie). Hierbij wordt de bestaande (ruling)praktijk en de bestaande rechtspraak en rechtsleer onder de loep genomen en toegelicht.