Belangrijke nieuwigheden inzake de onderzoeksbevoegdheden van de administratie

Aan de hand van deze praktijkdag wil de Fiscale Hogeschool u de voornaamste nieuwigheden inzake procedure toelichten. 

Tijdens deze praktijkdag worden 4 verschillende thema’s behandeld. Elke sessie of thema overloopt, op praktijkgerichte wijze, de meest actuele nieuwigheden en biedt oplossingen voor problemen uit de praktijk. 

De sessies duren telkens 1u45.

Thema's: 

1. Onderzoeks-, aanslag- en vernieuwde verjaringstermijnen inzake inkomstenbelastingen en btw anno 2023 (spreker: Filip Smet)
2. Klokkenluiderswet: Wat? Hoe? Waarom? (spreker: Stijn De Meulenaer)
3. Belangrijke nieuwigheden inzake de onderzoeksbevoegdheden van de administratie (spreker: Joke Vanden branden)
4. Grenzen aan de CRS-controles door fiscale rechtbanken (sprekers: Vincent Vercauteren & Tayfun Anil)

Wenst u een volledig overzicht te krijgen, schrijf u dan in voor de praktijkdag aan het voordelig tarief van 400 euro. Indien u echter interesse heeft in één bepaald onderdeel, dan kan u zich ook afzonderlijk inschrijven voor dat desbetreffend seminarie.

De bevoegdheden van de fiscus werden de afgelopen jaren drastisch aangepast. In dit seminarie krijgt u een overzicht van de belangrijkste nieuwigheden anno 2023. 

De meest verregaande onderzoeksmaatregel in het kader van een fiscaal onderzoek is de fiscale visitatie. Als de fiscus toegang wil tot uw privéwoning of andere bewoonde lokalen is een machtiging van de politierechter vereist. Onlangs heeft het Hof van Cassatie geoordeeld dat een onvoldoende gemotiveerde machtiging niet automatisch aanleiding geeft tot nietigverklaring van de daaruit voortvloeiende aanslagen zolang de controle plaatsvindt binnen de perken van artikel 319 WIB92 en artikel 63 W.Btw. Maar in een andere zaak oordeelde het Hof van Cassatie dan weer dat een bewuste schending van de wetgeving op de huiszoeking in principe wel leidt tot de bewijsuitsluiting. Aan de hand van actuele casussen uit de rechtspraak krijgt u een overzicht van de stand van zaken inzake fiscale visitatie.

Tot voort kort bestond er in een gewoon administratief onderzoek geen echt drukkingsmiddel, want de bedragen van de boetes op het vlak van de btw en de inkomstenbelastingen zijn dermate laag dat een belastingplichtige die het risico loopt dat de onderzoekers zullen stoten op het bezwarend bewijsmateriaal in de onderzochte ruimtes, geen enkel probleem had deze boete te betalen om de visitatie te kunnen ontlopen.

Via de wet van 20 november 2022 heeft de fiscus een eind gesteld aan dit probleem door de sanctietechniek van de dwangsommen opnieuw leven in te blazen door te voorzien dat de fiscale kamers dwangsommen kunnen opleggen jegens de belastingplichtige die niet de nodige medewerking verleent aan het onderzoek. Vraag is of men de voorgenomen dwangsom kan tegengaan door het inroepen van bijvoorbeeld het zwijgrecht. Is de dwangsom wel uitvoerbaar gelet op het principieel schorsend karakter van fiscale procedures? En kan de belastingplichtige eveneens gebruik maken van de vereenvoudigde procedure of moet hij nog steeds de hoogdringendheid kunnen bewijzen van een moeilijk te herstellen ernstig nadeel? Tijd om even stil te staan bij deze wetswijziging.

Ingevolge de wet van 17 maart 2022 werd een doorgedreven samenwerking tussen de politie en het gerecht mogelijk gemaakt. Recent zijn 25 BBI-ambtenaren benoemd die de titel voeren van officier van de gerechtelijke politie en actief kunnen deelnemen aan de strafrechtelijke onderzoeken, in het kader waarvan (met dwang) huiszoekingen kunnen worden uitgevoerd. 

• Wat is het doel van de MOTEM’s? Wanneer treden MOTEM’s in actie?
• Hoe zijn ze samengesteld? Wat zijn hun bevoegdheden en hoe ver reiken deze?
• Moeten de MOTEM’s toelating krijgen van het Openbaar Ministerie om onderzoeksdaden te stellen?
• Hebben ze een aanstellingsbrief nodig? 

Via het Centraal Aanspreekpunt Van Rekeningen en Financiële Contracten (CAP) kan de fiscus in het kader van een fiscaal onderzoek nagaan hoeveel geld er op een rekening staat. Recent zijn de onderzoeksbevoegdheden ook op dit vlak fors uitgebreid. Het Grondwettelijk Hof bevestigde dat dit kon gebeuren. Toch zien we vaak in de praktijk dat de fiscus de regels niet  altijd even strikt en correct toepast. Overschrijdt de fiscus hiermee niet zijn bevoegdheden? 

De bevoegdheden van de fiscale Administratie werden de afgelopen jaren ook onder Europese druk gewijzigd. Zo werd op 11 maart 2011 de bijstandsrichtlijn gepubliceerd, dewelke tot doel heeft de samenwerking tussen de verschillende EU-lidstaten te bevorderen. In het kader van de verdere informatie-uitwisseling en administratieve samenwerking tussen de lidstaten werd via de (goedgekeurde) DAC 7-Richtlijn voorzien in een automatische informatie-uitwisselingsplicht voor digitale platformoperatoren.